İbazi Bilgin İmam Cabir b. Zeyd’in Fetvaları - Fetava

İmam Câbir b. Zeyd, İbâzî kaynaklar tarafından fırkanın kurucu lideri olarak kabul edilir. Hasan Basri’nin çağdaşı ve Basra’da fetvasına başvurulan önemli bir alimdir. Bedir ehlinden yetmiş sahabeyi görmüştür ve İbn Abbas’ın talebesidir. İbâzîler, iktidarı kılıç zoru ile ele geçiren Ümeyye iktidarının meşruiyetini kabul etmedikleri için çok ciddi baskılara maruz kalmışlardır. İktidarın orantısız güç kullanımı fırkayı kitmân adını verdikleri bir sürece; gizlilik içerisinde hareket etmeye zorlamıştır. İmâm Cabir b. Zeyd gizlilik sürecinde taraftarları ile mektuplaşmış ve onların sorularını mektuplar aracılığı ile cevaplamıştır. İktidarın baskısı nedeniyle gizli tutulan bu mektuplar İbâziler tarafından saklanmıştır. Yakın geçmişte Ferhât el Ca’birî tarafından tahkik edilip yayınlanan on sekiz mektup önce tarafımızdan Resâil adıyla dilimize çevrilip neşredilmiştir. Akabinde mektuplarda yer alan fetvalar cem edilerek bu kitap oluşturulmuştur. İbâzî fıkıh ve hadis algısını anlama ve dönemin sosyo kültürel yaşamını kavrama açısından İmam Câbir b. Zeyd’in fetvaları oldukça önemlidir. Ayrıca okuyucuya İbâziyye fırkasını kendi kaynaklarından okuma imkanı verdiği için bu çalışmayı önemli bulmaktayız.