Ali Kemal - Raşid Müverrih mi Şair mi?

Ali Kemal'in "Râşid Müverrih mi Şair mi?" adlı kitabı tenkit türünde yazılan nadir eserlerden birisidir. Ahmed Refik'in Vakanüvis Râşid ile ilgili Yeni Mecmua'da yayımladığı bir yazı üzerine Refik Halit'in Peyâm'da bu durumu tenkit etmesi üzerine yazarın kaleme aldığı bir eserdir1. Ali Kemal, burada Râşid'in bir tarihçiden ziyade sadece vakanüvis, fakat iyi bir şair olduğunu ileri sürer. Görüşlerini ispat etmek için bir taraftan çok iyi bildiği Divan edebiyatının bir değerlendirmesini yaparken diğer taraftan da Sultan III. Ahmed devri olaylarını siyasî tarih gözüyle ele alarak, Râşid'in yapamadığı tarihçiliğin nasıl olması gerektiğini göstermek ister. Ali Kemal'in edebiyatımızda tenkit türünde örneği az görülen bu eseri, onun tenkitçi yanını ve kültürünün genişliğini göstermektedir.