Aman, Piyasalar!

21. yüzyılın başında Ahmet Tonak'ın BirGün'deki köşesinde herhangi bir yazısını okuyan birçok insanın, tabii burjuva ideolojisinin hakimiyeti ile körleşmiş olanlardan söz etmiyorum, kendi kendine şöyle söylediğini hep duymuş gibi oldum: "Doğru yahu, meseleye bir de böyle bakmak mümkün." Liberalizmin en yüzü kızarmaz biçimlerinden en sinsisine kadar solun büyük bölümlerinin beynini tutsak ettiği ya da solculuğun "milli" çıkarların neredeyse yüz yıl önceki "kazanımları"nı örümcek ağlarıyla savunmaya indirgendiği bu çağda, Tonak bu yazılarda gayet yalın ve anlaşılır bir tarzda, ama arkasına Marksist teorinin ekonomi politik alanındaki dev eleştirel birikimini alarak, alaycı ama en ciddi argümanlarla "ey okuyucu" diyor, "bütün düşüncelerin ardında, dolaysız ya da dolaylı biçimde maddi toplumsal çıkarların etkisini, yani sınıf çıkarlarını ara. Yoksa etrafında ne olup bittiğini anlayamazsın." Sınıfın ve sınıf mücadelesinin her gün etrafınızda yaşanan sayısız olayda nasıl gizlendiğini görmek istiyorsanız, Tonak'a kulak verin. Sungur SavranAhmet Tonak, uluslararası düzeyde kendisine en çok atıf yapılan, dolayısıyla en iyi tanınan Türkiyeli Marksist iktisatçıdır. Bu *şöhret*in arkasında, yakın çalışma arkadaşı Anwar Shaikh ile birlikte, Marksist iktisadın teorik kategorileri ile resmî ve gayriresmî istatistik kuruluşlarınca yayımlanan rakamlar arasındaki kavramsal köprüyü kuran, çığır açıcı bir metodolojinin temelini atmış olması yatar. Tonak'ın bu çalışmaları ister istemez Marksist teorinin kavramlarına aşina ve sağlam bir akademik iktisat formasyonundan geçmiş okurlara seslenmekteydi. Tonak, BirGün'deki haftalık yazılarıyla çok daha geniş bir okur kitlesini hedef alıyor. Ama bu yazıların en güncel olanlarında bile Tonak'ın üstadının çizdiği ikili yolun izlerini bulmak mümkün: *görünüşler*in ardındaki *öz*leri bulup çıkarmak; *özler*in o *görünüşler*e neden büründüğünü anlamaya çalışmak. Nail Satlıgan