Anadolu Aleviliğinin Tarihi

Eski Şarkın muazzam imparatorlukları vücuda getiren büyük medeniyetlerinde hükümdarlar, insanlığın üstüne çıkarılarak Tanrılaştırılmıştır, yani bunlar ya Allah'tır, Allah'ın oğludur yahut Allah'ın yeryüzündeki vekilidir. Böyle bir telakkinin ne korkunç bir zulüm ve istibdat doğuracağı kolayca anlaşılır. Halbuki Yunan medeniyetinde, bunun tam zıddına olarak Allahların bile insanlaştırılmış olduğunu görüyoruz. İşte bu iki zıt telakkiden birincisi, fikri ve siyasi hayatta istibdadı, zulmü, tahakkümü, maddi ve manevi esirliği doğurduğu halde, ikincisi maddi ve manevi hürriyete, demokrasiye, serbest düşünceye, tenkide yol açmıştır.