Anlatısal Maruz Bırakma Terapisi

Anlatısal Maruz Bırakma Terapisi (Narrative Exposure Therapy-NET); organize şiddet, işkence, savaş, tecavüz, sivil travma ve çocukluk istismarı gibi ciddi ve tekrarlayan, hayati tehlike taşıyan olaylar sonucunda ortaya çıkan travmatik stres semptomlarının azaltılmasında etkili ve evrensel bir tedavi yaklaşımıdır.

Farklı disiplinlerden (klinik psikoloji, nöropsikiyatri, nörobilim, toplum sağlığı ve göçmen çalışmaları) elde edilen bilimsel kanıtlarla klinik değerlendirme, psikoeğitim, yaşam çizgisi oluşturma, anlatı ve yeniden okuma gibi temel basamaklardan oluşan ve deneyimli bir psikolojik danışman ya da psikoterapistle yürütülen bir maruz bırakma tekniği olan NET, diğer travma odaklı tedavi yaklaşımlarının aksine yalnızca travmatik olaylarla ilgilenmez, bireyin yaşamındaki olumlu olayları da vurgulayarak kopuk anısal parçaların tutarlı bir anlatımla entegre edilmesine yardımcı olur. Düz bir zemindeki bir ip üzerine yerleştirilen çiçek (pozitif yaşam olayları) ve taş (negatif yaşam olayları) sembolleri ile bireyin yaşadıklarını bilişsel, duygusal, fizyolojik ve anlamsal çerçevede yeniden şekillendiren bu terapi yaklaşımı; geçmiş ve bugün arasında köprü kurarak travmatik yaşantının bedende ve zihinde açtığı yaraları hafifletmeyi amaçlamaktadır. Orijinal olarak çoklu ve kompleks travma formuna ve genellikle tehlikenin devam ettiği güvenilir olmayan ortamlarda yaşayan bireyler için geliştirilen ve daha sonra farklı gruplarda da etkililiği kanıtlanan (depremzedeler, itfaiye erleri, politik suçlular gibi) bu teknikte; anlatısal maruz bırakma yalnızca terapötik amaca değil, aynı zamanda politik ve sosyal amaçlara da hizmet etmektedir. Dolayısıyla NET, anlatısal süreç boyunca mağdurları tedavi ederken aynı zamanda çocuk ve insan hakları ihlallerini de belgeler.

Genel olarak bu kitap; travma mağdurlarının psikolojik rehabilitasyonu ile insan hakları ve değerlerini bütünleştirmeyi hedeflemekte ve saha çalışması ile bilimsel araştırmalar arasında bir köprü kurmaktadır. Dolayısıyla alanda çalışan ruh sağlığı uzmanlarının yanı sıra insan hakları organizasyonlarında ve akademik ortamlarda çalışan uzmanları hedef alan bu kitap, aynı zamanda genel popülasyonda benzer konularla ilgilenen diğer bireylerin de faydalanabileceği şekilde yazılmıştır. Hikâye anlatımı, sözlü gelenek ve kelimelerle ifade etme insanlığın paylaştığı ortak noktalardan biri olduğu için NET bütün kültürlere uyarlanabilir.