Atalarımın Dilini Öğreniyorum

19 yüzyılın sonundan itibaren Girit'ten Anadolu topraklarına
 60 bin civarında göçmen geldi. Adadaki topraklarını, mallarını, mezarlarını ve hatıralarını terk edip Ada vatandan Ana vatana göç etmek zorunda kaldılar, bu nüfus da Lozan Antlaşması çerçevesinde, büyük nüfus mübadelesi ile Anavatana geldi.
Anavatana gelen Giritliler hiçbir zaman kendilerini muhacir mübadil olarak isimlendirmediler, onların kendi tanımladıkları kimlikleri hep Giritli oldu, kendileri ile ilgili yaptıkları kimlik farklılaşması da mübadele öncesi gelenler için eski Giritli, mübadele ile gelenler için de yeni Giritli oldu.
Çok eski dönemlerden beri, Girit kültürü kendine özgü bir özellik arz eder. İlk çağlardaki Minos, Miken ve Helen uygarlığının üzerine Roma, Bizans, Arap ve Venedik kültürü eklenmiştir. Son olarak bu kültürün üzerine Osmanlı kültürü katılmıştır. bütün bu uygarlıkların toplamı olarak Akdenizli bir Girit kültürü ortaya çıkmıştır. Bu kültür bir Akdenizli kimliğe sahiptir ve bir adalı olma hali vardır.