Avrupa Birliğinde Ombudsman Kurumu: Siyasi Bütünleşme ve Genişleme Çerçevesinde Bir İnceleme

Bu çalışma, Avrupa Birliğinin derinleşme -ya da burada ele alındığı şekliyle siyasi bütünleşme- ve genişleme süreçlerine, Birliğin temel değerleri olan demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü kavramları perspektifinden bakmaya ve bağlamda Ombudsman kurumunun işlevini ortaya koymaya yönelik bir çabadır. Ombudsman kurumu esasen Birliğin derinleşme ve genişleme persfektifleri açısından söz konusu temel değerlerin Avrupa bütünleşmesi bakımından ne ifade ettiğini, nasıl algılanıp nasıl kullanıldığını, dolayısıyla önemini ve işlevini ortaya itibarla bu çalışma ister ulusal, ister ulusüstü düzeyde Ombudsman kurumunun yapısına, niteliklerine ve işleyişine yoğunlaşmaktan çok, Avrupa Birliğinin hukuki ve siyasi yapısı içinde nasıl bir işlev üstlendiğini vi Birliğin temel değerlerinin yerleştirilmesi ve benimsenmesinde oynadığı rolü araştırmayı amaçlamaktadır.

Avrupa Birliği sitemi içinde Ombudsman kurumunun yerini ve işlevini incelemeye yönelik bu çalışma, Türkiye'nin Avrupa Birliği katılım sürecinin hedefinin ve o hedefe ulaşma ihtimalinin bulunup bulunmadığıın, hatta buna istekli olunması gerekip gerekmediğinin tartışıldığı bir dönemde yapılmıştır. Çalışmanın bir diğer amacı da, bu ortamda, söz konusu katılım sürecinin ve onun çok öncesinde başlayan Türkiye'nin kurulması çerçevesinde oynadığı rolü ortaya koymaktır. Söz konusu kurumsal yapının Türkiye özelinde başarısı üzerine tahlilde bulunmak çalışmanın, Ombudsman kurumundan Avrupa çapında ulusal ve ulusüstü dözeyde, özellikle demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü kavramlarının yerleşmesindeki rolüne yönelik beklentilerin ve bu beklentilerin karşılanması için gerekli nitelik ve ortamın üzerinde düşünülmesine mütevazı bir katkı sağlamasıdır.