Aylak kitabı, kültürümüzde aylak, avare, başıboş, serkeş, rind, serseri, berduş, evsiz barksız, marjinal, meczup vb. olmanın şekilleri ve algılanışı ile ilgili birikimin bir tespitidir.
Çalışmak ve topluma faydalı olmak düsturu ile çelişen aylaklık kavramı eski ve yeni edebiyatımızda da işlenmiştir. Bu kitapta, devletin serseriliğe bakışı, Osmanlının serseriliğe yaklaşımı, serserilik konusundaki tedbir ve nizamnameleri ele alınmıştır.
Horasan erenleri dervişler dünyadan geçmeyi, dünyaya itibar etmemeyi bir yaşam biçimine dönüştürmüşlerdir. Güç, kudret ve makama değer vermeyen dervişlere "aylak" gözüyle de bakabiliriz. Ancak, dervişler tarihin her döneminde dünyaya bağlılığı ve insanın kendince esiri olduğu şeylerin sorgulanmasına vesile olmuşlardır.