Beşeriyetin Fahr-i Ebedisi Nebimizi Bilelim ve Cihad-ı Ekber'e: Şehbenderzade Filibeli Ahmed Hilmi

ІІ. Meşrutiyet döneminin önde gelen fikir adamlarından biri olan Şehbenderzade Ahmed Hilmi siyasetin yanı sıra kelam, felsefe, tasavvuf ve tarihle de meşgul olmuş; ayrıca şiir, roman ve tiyatro eserleri kaleme almıştır. Onun ilk defa yeni harflerle kültür dünyamıza katılacak olan Beşeriyetin Fahr-i Ebedisi Nebimizi Bilelim ve Cihad-ı Ekber'e adlı iki risalesi bu kitapta bir araya gelmekte. Beşeriyetin Fahr-i Ebedisi Nebimizi Bilelim adlı eserde hakikat mefhumu, insanın hakikat endişesi, hakikate erişebilmesinin mümkün olup olmadığı gibi hususlar bazı hadis-i şerifler etrafında felsefi olarak açıklanmıştır. Bu çerçevede dile getirilen temel fikir şöyle özetlenebilir: Her insanın, her düşüncenin yönelmesi gereken gaye Mutlak Hakikattir. Mutlak Hakikati en güzel, en kamil şekilde ifade edebilen ise Beşeriyetin Fahr-i Ebedisi, Kainatın Efendisi Hz. Muhammeddir.

Yazar, Cihad-ı Ekber'e adlı risalede ise İki günü denk olan ziyandadır. hadis-i şerifinden hareketle Müslümanları içinde bulundukları ataletten kurtulmaya davet eder. İçinde bulunulan asrın en müthiş ve etkili silahının sanat ve marifet olduğunu; cahil ve fakir milletlerin hukukunun gasbedilmiş ve hayat haklarının ortadan kaldırılmış olduğunu dile getirir. Müslümanları kuru kuruya hamiyet davasında bulunmakla suçlar; fikriyle, malıyla din ve milletine hizmet edebileceklerin bir araya gelip iftihar edilebilecek teşebbüslere ön ayak olmalarını tavsiye eder. Cenâb-ı Hakk'ın insanlara müjdesi olan ihsan sahipleri ve güzel hareket işleyenler ve iyilik edenleri sevdiği kutlu sözü gereğince herkesi en büyük cihada, yani cehalete ve kötü ahlaka karşı çıkmaya çağırır.