Bir Sosyal Siyaset Kurumu Olarak Ahilik

Geçmişte yüzyıllar boyunca uygulama alanı bulan ve bu tecrübelerin içinde önemli bir yer tutan "ahilik" sistemi bünyesinde edebi tarih; içtima ve iktisadi açıdan çok zengin bir birikimi ihtiva etmektedir. Öyle ki İbn Battuta ve Evliya Çelebi gibi meşhur seyyahlar, seyahatnamelerinde ahilik teşkilatına büyük bir bölüm ayırmış olup, dönemin diğer sözlü ve yazılı edebi ürünlerinde de sıkça ahilikten söz edilmektedir. Yine ahilik, Osmanlı'nın kuruluş yıllarında, devletin iktisadi bir geleneğe yaslanması bakımından önemli bir rol üstlenmiştir. Dönemin toplumsal yapısındaki gelişmeler ve değişmeler de ahilikle yakından ilintilidir. Böyle geniş bir yelpazede incelenebilecek olan ahilik, hiç şüphesiz ki iktisat bilimine kaynaklık edecek tarihsel örneklerin de başında gelmektedir. Geçmişte iktisadi faaliyetleri düzenleyen ve denetleyen bir kurum olması bakımından da diğer ilimlere nazaran iktisatla daha sıkı bir ilişki içindedir. Nitekim bu çalışmada da ahiliğin daha çok, sosyal, siyasal ve iktisadi cephesi nazara verilmiş olup, bugüne kadar yerine daha iyisi konulamamış olan bu tecrübenin günümüze örneklik edeceği noktalar üzerinde durulmuştur.