DTÖ Politikaları ve Türkiye’de Tarımsal Destekler

Üretimi ve üreticiyi yönlendirme araçlarından biri tarımsal desteklerdir. Fakat üreticilerin piyasa sinyallerinden ziyade tarımsal destekleri referans alması, arz fazlasına neden olmaktadır. Bu durum, özellikle az gelişmiş ülkeler için dezavantaj oluşturmaktadır. Zira dış ticaret hadlerinin ülke aleyhine dönmesiyle birlikte üretici gelirleri ve ihracat kazançları önemli derece azalmaktadır. Bu nedenle, arz fazlasının neden olduğu olumsuz etkiden kaçınmak isteyen ülkeler ilk olarak korumacı politikalara yönelmektedir. Korumacı politikaların sonucu ise daha az dış ticaret ve küresel anlamda refah kaybıdır.

Tarımsal desteklerin küresel ticaret üzerindeki olumsuz etkilerini göz önünde bulunduran DTÖ, tarımsal desteklerin üretimden bağımsız olarak verilmesini talep etmektedir. Bu kapsamda, özellikle gelişmiş ülkeler tarımsal desteklerin niteliğinde önemli değişikliklere gitmiştir. Türkiye ise 2000'li yılların başından itibaren fark ödemesi destekleri ile alan bazlı doğrudan desteklere ağırlık vermiştir. Nihai amaç, tarımsal desteklerin üretim üzerindeki etkisinin sınırlandırılmasıdır.

Günümüzün önemli tartışma konularından biri tarımsal desteklerin üretimden bağımsız olup olmadığıdır. Nitekim bu kitabın odak noktasını da tarımsal desteklerin üretim etkisi oluşturmaktadır. Bu kapsamda ilk olarak tarımsal desteklerin kavramsal ve kuramsal çerçevesi ele alınmıştır. Bir sonraki aşamada, Türkiye'de verilen tarımsal desteklerin niteliğine ve niceliğine yönelik açıklamalar yapılmıştır. Son olarak ise Türkiye'nin vermekte olduğu tarımsal desteklerin bağımsızlık derecesi ekonometrik olarak analiz edilmiştir.