Semerkant, coğrafik ve stratejik konumu sebebiyle kurulduğu tarihlerden itibaren büyük hükümdarların ele geçirilmeye çalıştığı önemli bir şehir olmuştur. Önemli ticari yolların kavşağı, çeşitli dil, din, kültür ve medeniyetlerin temas noktası olan Semerkant ve içinde bulunduğu Maveraünnehir bölgesi, Türkler'i müslümanlarla yüz yüze getiren ve Türk tarihinin seyrini etkileyen en önemli coğrafya oldu.
Semerkant bir asra yakın bir süre Türkler'in İslam'ı ve müslümanları yakından tanımalarında, İslam'ın evrensel bir din olma özelliğini kavramalarında ve bunun sonucu olarak Talas Savaşı sonrasında topluluklar halinde İslam'ı kabul etmelerinde büyük bir rol oynadı.
Semerkant, İslam aleminde otorite haline gelen Darimi, Ebü'l-leys es-Semerkandi ve İmam Matüridi gibi alimler yetiştirdi. Sosyal ilimler, edebiyat, felsefe, matematik, astronomi ve diğer ilimlerde büyük alimlerin yetişmesine ev sahipliği yaptı. Ayrıca İslam dünyasının değişik bölgelerinden birçok alimi kendine çekebilen bir cazibe merkezi oldu.