Gerçekte sentezci bir yaklaşım geliştirmiş olan Ahmet Hamdi Tanpınar, son yıllarda bir uygarlık çatışmasının kıyamet peygamberi haline getirildi. Tahir Abacı, bu kitapta toplanan yazılarında onun eserlerini gerçekçilik açısından irdeliyor. Tanpınar'ın romanlarında gerçeklik ile kurgu farkları, tarihi olgularla kesişme noktaları, roman kişilerinin kimlikleri, soyları sopları, doğum ölüm tarihleri, yaşadıkları mekanlar, müzikle ilişkileri, ayrıca Tanpınar'ın şiiri titiz bir irdelemeden geçiriliyor ve eleştirel çözümlemeler yapılıyor.
Kitapta Tanpınar'ın romanlarındaki kişileri saptanabilmiş doğum ölüm tarihleriyle birlikte gösteren ayrıntılı soyağacı çizelgeleri, romanlara konu olan semtin özel olarak hazırlanmış haritası ve fotoğraflar da yer almaktadır. Gerçeklik Açısından Ahmet Hamdi Tanpınar, Tanpınar'ın dünyasına girmek için benzersiz bir başvuru kitabıdır.