Hadis Usulü İlminin Doğuşu ve Gelişimi

Hadis usûlü, Hz. Peygamber'e isnâd edilen haberlerin öncelikle ona aidiyetini ve aslına uygun nakledilip edilmediğini ortaya çıkarmak amacıyla konulan prensipleri belirleyen ve bunlarla ilgili terimleri konu edinen bir ilimdir. Sözü edilen temel ilkelerin büyük çoğunluğu rivayet, tedvin ve tasnif dönemlerinde olmak üzere tarihî süreçte ihtiyaca göre belirlenmiş, uygulanmış ve geliştirilmiştir. Abdullah Çelik'in kaleme aldığı Hadis Usûlü İlminin Doğuşu ve Gelişimi (Hicrî İlk Üç Asır) başlıklı çalışma, hadislerle ilgili rivayet prensiplerinin ve oluşan kavramların tarihî gelişimini inceliyor. Sahâbe neslinin hadis nakli ve rivayetinde gösterdikleri tetkik ve denetim faaliyetleri, Tâbiun döneminde hadis usûlüne kaynaklık eden uygulamalar, ıstılahlar ve bu ıstılahların genel özellikleri de yine eserde araştırılan konular arasında bulunuyor. Abdullah Çelik, bir geçiş dönemi olan Tebeu't-tâbiî'in zamansal sınırını tespit etmeye çalışıyor ve bu dönemde yazılan kaynakların ve hadis usûlü konularının kimler tarafından kullanıldığını tetkik ediyor. Ayrıca, Hicrî III. asırda hadis usûlüne kaynaklık eden dört temel eseri de hadis usûlü bağlamında inceleyerek hangi ıstılahların ilk kez kullanıldığını açıklıyor ve son olarak mutekaddimûn ve muteahhirûn hadisçilerin kullandığı hadis usûlü kavramları arasındaki farklara değiniyor.