Hilmi Ziya Ülken; gerek sanat, edebiyat hakkındaki görüşleriyle gerekse bu alanlardaki uğraşlarıyla Türk aydınından beklenenleri yerine getirmiştir. Asıl yönünü teşkil eden sosyolojik çözümlemeleri, felsefi bakış açısı ile birleştirdiği sanatçılığı, onu ölümsüz ve saygı duyulması gereken bir entelektüel yapmıştır. Aralarında yabancı dilde yaptığı çalışmalarının da olduğu sayısı bin beş yüzü bulan eserin müellifi Hilmi Ziya; sosyolog, düşünür, eleştirmen, estet kimliklerinin yanı sıra aynı zamanda ressam, şair ve romancı kimliklerine de sahiptir. Elinizdeki kitap, onun az bilinen sanatçı ve edebiyatçı yönünü tanıtmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu doğrultuda onun sanat ve edebiyat üzerine görüşleri üzerinde durulmuş, günümüze ulaşan iki romanı değerlendirilmiştir. Her ne kadar Hilmi Ziya'nın tüm romanları elimizde bulunmasa bile, onun yazmaya çalıştığı ancak tamamlayamadığı nehir romanlarda Yeni Türkiye'nin destanını oluşturmaya çalıştığı görülebilir.