Hilye-i Enbiya

Kitap Tanıtım Yazısı : Arka kapak yazısı : Hilye-i pâk-i safâ-bahş-ı Mesîh Hem bu vech üzre olundu tashîh Ki letâfetde Hudâvend-i Mecîd Levnin etmişdi semen gibi sefîd Hüsn-i hulk üzre idi her kârı Hep tebessümle idi güftârı Hilye, başta Hz. Peygamber olmak üzere dinî ve ahlâkî önderlerin fiziksel özellikleri ile ahlâkî özellikleri arasında ilişki kurarak onları farklı bir yönden tanıtmayı amaçlayan literatürün ismidir. Bu literatür en yaygın halini Hz. Ali’den aktarılan ve İslam hat sanatının en nadide örneklerine kaynaklık teşkil eden levha formunda kazanmışken müstakil eserler de yazılmıştır. Bu anlamıyla hilyeler resim ve ikonografinin görece reddedildiği İslam geleneğinde yeni bir üslup oluşturmuş, sanat ve estetiğe yeni bir yorum imkânı açmıştır. Aynı zamanda hilye edebi tür olarak sadece Hz. Peygamber’in değil, önceki peygamberlerin ahlâkî ve fiziksel özelliklerini de betimleyen metinler olarak yazılmıştır. Bu metinler arasında en önemlilerinden birisi de 17. yüzyılın önemli Mevlevî şairlerinden Neşâtî’nin (ö. 1674) manzum Hilye-i Enbiyâ’sıdır. Neşâtî, Hz. Adem’den başlayarak on dört peygamberin hilyesini ele aldığı eserini ilgili birçok âyet, hadis, sahabe sözü ve diğer kaynaklardan oluşan pek çok esere başvurmak suretiyle hazırlamıştır. Prof. Dr. Bayram Ali Kaya’nın yayına hazırladığı eser şairin hayatına, eserlerine ve şairliğine dair bilimsel bir tahlilin yanı sıra Hilye-i Enbiyâ’nın Osmanlı Türkçesi ile yazılmış asıl metnini günümüz Türkçesiyle birlikte bugünün okuyucularının ilgisine sunuyor. Yazar Hakkında: Neşâtî (ö. 1674), zaman zaman devletin yıkılışından söz edilmesine rağmen edebî hayatın son derece canlı olduğu, padişahlarından bir kısmının şair olup şiirden anladığı ve şairleri koruduğu, şeyhülislâmlarının dahi yüzyılın önde gelen şairlerinden sayıldığı on yedinci yüzyılın önemli şairlerindendir. Nef‘î, Nâbî, Şeyhülislâm Yahyâ ve Nâilî gibi kaside ve gazel vâdisinde birer zirve olmuş şahsiyetlerle aynı dönemde yaşamış ve eserler vermiş olan Neşâtî, daha ziyâde gazelleriyle tanınmış ve şöhret bulmuştur. Sağlam bir dile ve zarif bir üsluba sahip olan Neşâtî’nin şiirlerinde titiz bir sanatkârın derinliği ve duygulu ifadesi görülür. Devrinde yetiştirici bir sanatkâr kimliğiyle birçok şâirin yetişmesine katkı sağlamış olan Neşâtî, aralarında Nazim, Vecdî, Mezâki, İsmetî, Lebîb-i Âmidî, Fasîh Dede, Sâkıb Dede, Şeyh Gâlib, Nedim, Ahmet Hâşim, Yahya Kemâl Beyatlı, Ahmet Hamdi Tanpınar, İlhan Berk gibi eski ve yeni şairlerin bulunduğu birçok ismi etkilemiştir. Başlıca eserleri şunlardır: Divan, Edirne Şehrengizi, Şerh-i Müşkilât-ı Örfî ve Kavâid-i Deriyye.