Hükümet Sistemlerinin Karşılaştırılması

Son zamanlarda gündeme gelen hükümet sistemlerine ilişkin tartışmalar, akademik dünyada özellikle 1990'lı yıllardan itibaren siyasal sistemlerinde demokratik yönetimlere doğru değişiklikler yaşayan ülkelerin ortaya çıkmasıyla oldukça popüler hale geldi. Bu tartışmalar hükümet sistemlerinin genellikle teorik düzeyde karşılaştırılması temelinde yapılmış ve az sayıda ampirik araştırmada ise gelişmiş demokratik ülkeler ile yeni demokrasilerin verileri birlikte değerlendirilmiştir. Elinizdeki bu kitap, Hükümet Sistemlerinin Sosyoekonomik Göstergelere Göre Karşılaştırılması: Latin Amerika, Asya ve Doğu Avrupa Ülkeleri başlıklı doktora tezinin gözden geçirilmiş halidir. Çoğunluğu demokratik konsolidasyon sürecini henüz tamamlamamış ülkelerle ilgili hükümet sistemleri ve kalkınma seviyesi arasındaki ilişki hakkında ampirik kanıt sunan bu çalışmada ülkelerin sosyoekonomik kalkınma göstergelerindeki performansının hükümet sistemleri ile ilişkili olup olmadığı araştırılmıştır. Latin Amerika, Doğu ve Güney Avrupa, Asya ülkelerinde yürütme-yasama ilişkilerine dayanan hükümet biçimleri başkanlık, başkan-parlamenter, yarı başkanlık ve parlamenter olarak sınıflandırılmıştır. Bu ülkelerin hükümet sistemleri ile birlikte diğer siyasal kurum ve yapıları (parti sistemi, seçim sistemi, meclis sistemi ve devlet şekli) betimsel tablolarla incelenmiştir. 53 ülkenin 1995-2014 yılları yıllık verilerine göre, ülkelerin sosyoekonomik kalkınma göstergeleri ile hükümet sistemlerinin ilişkili olup olmadığını belirlemek için temel bileşenler analizi ve panel veri analizi kullanılmıştır.

Söz konusu tezin gelişimi ve kitap haline getirilişinde teşekküre layık pek çok insan bulunmaktadır. Öncelikle çalışmalarım boyunca değerli yardım ve katkılarıyla beni yönlendiren, kıymetli tecrübelerinden faydalandığım, danışmanım Prof. Dr. Gonca Bayraktar Durgun'a katkıları, nezaketi ve anlayışı için minnettarım. Beni hep desteklemiş, güvenmiş ve sevgilerini her zaman hissetmiş olduğum canım aileme ve sevgili arkadaşlarıma, eğitimimin her kademesinde üzerimde büyük emekleri olan saygı ve sevgi ile her zaman hatırladığım çok kıymetli öğretmenlerime içtenlikle teşekkür ederim.

- Dr. Yaşar Pınar Özmen