İbni Haldun

Arnold Toynbee’nin “herhangi bir zamanda, herhangi bir ülkede, herhangi bir zihin tarafından yaratılmış en kapsamlı bir tarih felsefesini tasarlayarak ortaya koyan “kişi olarak değerlendirdiği İbni Haldun, bugün çağdaş anlamda tarih biliminin, tarih felsefesinin, sosyolojinin kurucularından biri olarak kabul edilmektedir. İbni Haldun, toplumların gelişimlerini anlamak için tarihsel olayların “umrân bilimi” adını verdiği kavrama dayandırılarak yorumlanması gerektiğini savunur. İbni Haldun bu anlamda insanın toplumsal hayatını, örgütlenmesini ve bunlarla gelişen toplumsal süreci, kurumlarla birlikte bağımsız bir bilimin konusu yapmayı düşünen ilk düşünürdür. Sadece bu yanıyla bile Lübnanlı ünlü tarihçi P. Khuri Hitti’nin ifadesiyle, “bütün zamanların görmüş olduğu en büyük filozof ve tarihçilerinden biri olan” İbni Haldun, günümüz dünyasında gelişen tarihçilik anlayışının da öncülerinden sayılmaktadır. Batı dünyasında hakkında birçok araştırma yapılan İbni Haldun üzerine ülkemizde pek az kaynak eser bulunmaktadır. Prof. Dr. Ahmet Arslan’ın, İbni Haldun’un toplumbilimi, tarih ve siyaset konularındaki görüşleriyle, din-felsefe ilişkileri üzerine çözümlemelerini içeren bu özenli çalışmasının önemli bir boşluğu dolduracağına inanıyoruz.