İslam Düşüncesinde Kelam

Peygamberimize atfedilen ve sözünü ettiğimiz formüle temel teşkil ettiği açık olan bir hadis-i şerifte, İslam'daki iman konuları belirlenmiş ve tarifi de şu şekilde yapılmıştır: "İman, Allah'tan başka ilah olmadığına, Allah'ın meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, hayır ve şerrin Allah'tan olduğuna (kadere) inanmaktır." Resulullah(s.a.v.)'ın hadisinde zikri geçen bu hususlar, Kelam ilminin temel konularıdır. O bakımdan biz de çalışmamızı, zikredilen bu konuları içine alacak şekilde planladık.

Aynı planın birinci bölümünde, Kelam ilminin doğuşu ve geçirdiği safhalar üzerinde durduk. Bu tarihsel gelişim süreci içinde oluşan önemli Kelam ekolleri ile onların meşhur temsilcilerini de bu bölümde kısaca tanıtmaya çalıştık. İkinci bölümde ise bilgi problemine değindik. Ardından da iman, ilahiyat, varlık ve nübüvvet konularını ele aldık. Daha sonrasında ise ahiret ve ahvaline ait sem'i ve nakli meseleleri, ayrıca Kelam literatüründe ef'al-i ibad diye geçen "insan ve fiilleri" bahsini, en sonunda da büyük günah anlamındaki "kebire" problemini işledik.