İslâm medeniyetinin temelini İslâm'ın Allah, kâinat, hayat, insan, ölüm ve ötesi hakkındaki telakkilerinin bir bütün olarak ifadesinden ibaret olan "İslâm düşüncesi" oluşturur. İslâm düşüncesinin sahip bulunduğu değerler sistemi fikrî, felsefi ve edebî türler hâlinde yazılı olarak dile getirilebileceği gibi musiki şeklinde sözlü olarak ve resim, hat, süsleme, mimari gibi farklı kalıplar içerisinde de ifade edilebilir. Bu nedenle İslâmi ölçüler esas alınarak üretilen ve belirli bir sistematik yapıya sahip bulunan her türden düşünce ürünü "İslâm düşüncesi" çerçevesinde ele alınıp değerlendirilir. Bu düşünce, İslâm bilimlerinin ürünü olmakla beraber onun ötesinde ve daha geniş bir alanı kapsar. Çünkü bilimler tek tek kendi alanlarına göre ortaya belirli ve sınırlı bazı sonuçlar koyar. Söz konusu sonuçları alıp değerlendirerek toplu bir dünya görüşü hâline dönüştürmek, bu dünya görüşünü bütün varlık alanlarına yansıtarak bütüncül bir varlık tasavvuru oluşturmak ve buna uygun stratejiler geliştirmek İslâm düşüncesinin ana misyonunu teşkil eder.
Ülkemizde İslâm düşüncesi alanına yaptığı ciddi katkılarla tanınan Prof. Dr. Bekir Karlığa'nın kaleme aldığı bu kitapta başlangıcından günümüze İslâm düşüncesi kapsamlı bir şekilde değerlendirilmekte; İslâm düşüncesinin özellikleri, ilahi ve beşerî cephesi, evrensel düşünceye katkıları gibi başlıklar altında alana ilgi duyanlara farklı bir perspektif sunulmaktadır. Ayrıca İslâm düşüncesi İslâm medeniyetinin en güçlü yönü olarak öne çıkarılmakta; vahiy ile aklı, görünmeyen âlem ile görünen âlemi, insanüstü ile insani olanı, metafizik ile fizik alanını aynı potada eriten eşsiz bir sistem olarak değerlendirilmekte; insanlığın günümüzdeki ve gelecekteki sorunlarına çözüm üretme potansiyeline sahip oluşu vurgulanmaktadır.