İslam ve Terakki

...Şayet, Batı dışındaki toplumlar ve medeniyetler 'ilerleme' konusunda bir mesafe katetmemişler veya geri kalmışlarsa bunun sebebi, İnsan'a ve Dünya'ya dair bir kabus yaşamadıkları ve yaşatmadıkları içindir. Dünyanın diğer coğrafyalarında ortaya çıkmayan veya çıkmaya uygun bir ortam bulamayan Batı'ya egemen olan düşüncenin, niçin Kıta Avrupa'sında ortaya çıktığının sorgulanması, üzerinde ciddiyetle durulması gereken bir konudur. Batı toplumlarının diğer toplumlara göre yaratılıştan gelen bir akıl üstünlüğü olmadığına göre, ilerleme konusunda bu kadar ön planda yer almaları; kolektif bilinçaltında yaşadıkları bunalımların, bin yıllar boyunca yaşadıkları zihinsel esaretin bir sonucudur, denilebilir. Dünyanın diğer mekanlarında insanın bu kadar aşağılandığı ve bu kadar değersiz addedildiği belki de başka bir kültür yoktur. Sorun, insanın kendini bu Dünya'da konumlandırmasıyla ve Dünya ile uyum sağlamasıyla ilgilidir.