İsnadın Satır Araları

İsnâdın hadis tarihinin karanlık noktalarını aydınlatmada ne gibi fonksiyonlar icra edebileceğini göstermeyi hedefleyen İsnâdın Satır Araları, isnâd içerisine muhtemelen semâ ya da müzakere halkasında veya metnin istinsâhı aşamasında eklenen bilgileri inceleme konusu yapmaktadır. "İsnâd içi bilgi" olarak tanımlanabilecek bu bilgi türleri genellikle râvinin tam adı, bölgesi, mesleği, etnik kökeni, künyesi, karakteri, fizyonomisi, hoca-talebe ve akrabalık ilişkileri, cerh-ta'dîl bakımından durumu, rivayetin aktarıldığı bölge, şehir veya mekan ve rivayet hâdisesinin gerçekleştiği sene ile ilgilidir.

Şu ana kadar tasnif edilmeyen ve hadis tarihi açısından yorumlanmayan bu bilgiler, elinizdeki kitapta Ahmed b. Hanbel'in el-Müsned'inden seçilen bir isnâd kümesi üzerinden tespit edilmiş ve her bir bilgi türünün hadis tarihine dair neler söyleyebileceği gerek metin içerisinde gerekse değerlendirme kısımlarında tartışılmıştır. Çoğu zaman tek başına bir anlam ifade etmeyen ve tarih, tabakât ve ricâl türü eserlerle birlikte ele alınması gereken bu bilgiler hem râvi biyografilerindeki bazı boşlukların giderilmesine hem de hadis sahasında rivayet dışı unsurların yazılı tarihinin netleştirilmesine yardımcı olacaktır.