Zamanda yankılanan sesiyle Xanî'nin Kürt ve dünya edebiyatının şaheserlerinden sayılan Mem û Zîn'i, hakikatin sırrına aşkla erişen kahramanların anlatısıdır. Biri ay biri güneş olan aşıkların kirpikleri parlak yıldızlara benzer. Her biri birer incidir ve sedeften çıkıp "görülmek" ister. Her biri göğsüne bir hücre açar ve oraya aşkın çırasını koyup yakar. Mumla, pervaneyle, nehirle konuşur. Aynı tabutu özler. Saltanatın merkezi mamur Cizre'de yaşanmış, adanmaya dayalı bir aşkı "yaşarız" Mem û Zîn'de. Milat öncesinden beri anlatılan Memê Alan'ın yankılı sesini duyarız. Selim Temo
Yaralı kalbin sazı bas ve pes olsun
Bu aşkın sazendesi Mem ve Zîn olsun
İç derdin şerhini efsane kılayım
Ve Mem ile Zîn'i bahane kılayım
Perdeden öyle nağme çıkarayım ki
Yeniden dirilteyim Mem ile Zîn'i
Mahzun olmuş hem seven hem de sevilen
Bugün işin ehli bir hekim gibi ben
Şifa olayım hem, tedavi edeyim
O çaresizleri ayağa dikeyim
Bağrı yanık Mem'in gönlünün derdini
Gönlün ta dibinden ahlar çeken Zîn'i