İslam ilim mirasının çok köklü bir öğesi olan Milel ve Nihal geleneği Müslümanların iletişim içerisinde bulunduğu farklı dinsel ve kültürel grupların tanınmasını ve anlaşılmasını konu almaktadır. İslam tarihinde Miladi XI. yy.'dan itibaren bu başlığı taşıyan birçok eser kaleme alınmış ve bu eserlerde farklı inanç ve düşünce sistemleri tanımlanmaya çalışılmıştır.
Kuşkusuz Milel ve Nihal geleneğinin en temel dayanağı/referansı İslam ve İslamın temel kaynağı olan Kur'an'dır. Farklılıklara yönelik olarak İslam başkalarını yok saymayı ve dışlamayı değil, tevhid ilkesi doğrultusunda herkesi içine alan bir birlikteliği ve ahengi öngörmektedir.
Bu anlayış çerçevesinde Milel ve Nihal geleneği farklılıkları tanıyıp anlamak ve kendimizi tanıtıp anlatmak merkezinde yapılan çalışmaları kapsamaktadır. Milel ve Nihal geleneği günümüz çok kültürlü ve çok kimlikli toplum yapısını araştırmada ve incelemede önemli bir araçtır.
Bu gelenek bize içinde yaşadığımız toplumda bizden başkalarının da var olduğunun farkında olmamızı sağlamakta, bizim dışımızdakileri yok saymayı ve dışlamayı değil onları görüp anlamamıza olanak vermekte ve farklılıkları önyargısız olarak tanıma ve anlama ile kendimizi anlatma ve ifade etme olanağı sunmaktadır. Farklı kültürel yapıları İslamla bir arada inceleyerek sağlıklı karşılaştırmalar yapma imkânı sağlamaktadır.