Modern Dönem İmam Şafii Algısı

İmam Şâfîî'nin eserleri ve görüşleri fıkıh ilmi açısından önem arz etmektedir. Bu önem fıkıh usûlüyle ilgili ilk eseri yazmış olmasının yanı sıra usûl ilmini sistematik bir şekilde yazıya geçirmesinden de kaynaklanmaktadır. İmam Şâfiî, İslamî ilimlerde baş gösterebilecek keyfiliğe set çekmek ve ehil olmayan kişilerin belirli bir prensibe dayanmadan görüş ileri sürmelerinin önüne geçmek amacıyla derli toplu bir usûl anlayışı oluşturmaya çalışmıştır. İmam Şâfiî'nin yapmış olduğu fıkhî çalışmalarda ortaya koymuş olduğu bir kısım usûl ve ilkeler, bazı araştırmacılar tarafından farklı nedenlerle eleştiri konusu yapılmıştır. Bu bağlamda özellikle İmam Şâfiî'nin Sünnet'in mahiyeti, bağlayıcılığı ve Sünnet-vahiy ilişkisiyle ilgili görüşleri tenkit edilmiştir. Ayrıca ictihadı kıyasa indirgediği iddiası, Kureyş ve dolayısıyla Arap milliyetçiliği yaptığı, Arapça'ya kutsiyet atfettiği, nassları zahirine göre yorumlayıp onların maksat ve gayelerini dikkate almadığı, İslamî düşüncenin donuklaşmasına yol açtığı gibi başka konular da söz konusu meselelere eklenmiştir. İmam Şafiî'ye yöneltilen eleştiriler bağlamında yapılan araştırma neticesinde, ona yöneltilen eleştirilerin çoğunun bilgi eksikliği, yanlış anlama, bağlamı göz önünde bulundurmama, yeterli bir usûl birikimine sahip olmama, başka araştırmacıların yanlış tespitleriyle hareket etme gibi birçok nedene dayandığı görülmüştür.