Ne Yapmalı?

Belli bir konjonktür içinde yaşanan gelişmeler karşısında olumsuz bulduğu bir gidişata müdahale etme ihtiyacı duyan ve buradan kendine görev ve ödevlerin yanı sıra birtakım payeler de çıkaran etkin hatta partizan bir filozof: Louis Althusser. İçinden çıkılmaz derece karmaşık, birbirini tutmaz adreslemelerle, kimisi var ki dile pelesenk olmuş birtakım kavramların yerini yurdunu saptamaya ve böylece metinleri okumanın yol yordamını bulmaya çalıştığımız uğrak bir mahalleye benzetebiliriz yazdıklarını.

SSCB tarihi kadar bütün bir Marksist hareket için de bir dönüm noktası niteliği taşıyan 1956'daki 20. Kongre'nin ardından, Stalin'den arınma gayretiyle kendi içinde bir sorgulamaya giren Marksizm, "her şey insan için" şiarıyla, barış içinde birlikte yaşama üzerine sihirli sözlerle liberal bir savruluş yaşarken Althusser, "Marx'a dönüş" iddiasıyla sahne almış ve Marx'ın başlattığı bilimsel devrimi "canlı ve etkin bir hakikat"e dönüştürmeye soyunmuştur.

Bu dönemde Marksist düşünce etrafında yarattığı anaforda, dolaşıma soktuğu kavramlar ve alışverişe girdiği yapısalcılıktan psikanalize dışarlıklı düşünme tarzlarıyla sol'a, etkileri bugüne uzanan entelektüel bir canlılık getirdiğini de söyleyebiliriz.

1978'de kaleme aldığı, Ne Yapmalı? adıyla ölümünden sonra yayımlanan bu risale, Alain Badiou'nun deyimiyle sınıf mücadelesindeki sismik hareketlerin içten kaydı olarak yürüttüğü felsefe uğraşı içinde, Althusser'in maden bulduğu Machiavelli üzerine bir sondaj denemesi...