Hasanoğlan Köy Enstitüsü son sınıf öğrencisi Sefer yaz tatilinde babasının ortakçı olarak çalıştığı Hasırlı Çiftliği'ne gider. Çiftlik sahibinin karısı uzaktan akrabasıdır Sefer'in. Israrlara dayanamayarak akrabasının evinde kalan Sefer, ne bu evde rahat eder ne de babası ile diğer ortakçıların yanında. Babası beylerle yakınlaşmasını, onların gözüne girmesini, böylece "büyük adam" olma yolunda ilerlemesini isterken, beylerin köylülere yaklaşımı son derece aşağılayıcıdır. Sefer, ortakçılar ile beylerin, ağaların dünyasını yakından görecek ve kendisi ile bu iki kesimin arasındaki kapanmaz uçurumu derinden hissedecektir.
Köyünden, ocağından ayrılarak yabancıların toprağını ekip biçen, bunun karşılığında ürününü toprak sahibiyle paylaşmak zorunda kalan, efendilerin karşısında el pençe divan duran ortakçıların çileli yaşamının anlatıldığı Ortakçılar, belli bir kesimin Köy Enstitülerine bakış açısını ve enstitülerin kapanma aşamasına nasıl geldiğini de gözler önüne seriyor.