Osmanlı’da Toplum, Şehir Ve Ticaret - I -

14. yüzyılın başlarında kurulan Osmanlı Beyliği, çok kısa sürede beylikten devlete ve yaklaşık iki buçuk asır sonra da cihan devleti hüviyetine bürünmüştür. Takdire şayan bu başarının sırrını bu süreçteki sultanların uygulamaya koydukları siyasi, askeri ve iktisadi politikalarında aramak yanlış olmasa gerektir. Türk ve Avrupa tarihinde müstesna bir safhayı teşkil eden bu başarılar, yalnızca devletin mukadderatını tayin etmekle kalmamış aynı zamanda kendisinden sonraki dönemlere de tevarüs etmiş neticelere kapı aralamıştır. Siyasi ve askeri başarılarla geniş bir sahada çok kültürlü muazzam bir medeniyet inşa eden Osmanlı Devleti'nin şehirlerinin, toplum yapısının, iktisadî ve idarî yapısının, siyasi ve askeri faaliyetlerinin, dönemsel gelişim ve dönüşüm süreçlerinin iyi tespit ve analiz edilmesi zaruriyeti bulunmaktadır. Hatta Türklerin ve Osmanlı hâkimiyeti altında yaşayan diğer toplulukların tarihini iyi anlamak arzusu bu zaruriyetin derecesini daha da arttırmaktadır. Gerçi Osmanlı arşivlerinden istifade etmenin önceki dönemlere nispeten daha kolaylaşması, literatür taramasında teknolojik imkanların artması, akademik çalışmalarda dikkate değer artışın yaşanması Osmanlı tarihi araştırmaları adına önemli ve güzel gelişmeler olarak dikkat çekmektedir. Bununla birlikte siyasi ve askerî tarih araştırmalarından sosyal ve kültürel tarih araştırmalarına yönelik eğilimin yaşanması da Osmanlı tarihini daha iyi anlamak ve analiz etmek adına önemli bir gelişme olarak kabul edilebilir. Son dönemlerde Osmanlı Devleti'nin toplum, şehir ve ticari hayatına dair çalışmalar niceliksel ve niteliksel bakımdan önemli bir aşama kaydetmiş olmakla birlikte bu konularla ilgili çalışmaların devam etmesi gerekliliği ortadadır. Bu maksatla Osmanlı'da toplum, şehir ve ticari hayatına dair hazırlanan bu eser, nacizane, bu amaca bir katkı sunmayı hedeflemektedir.