Özelleştirmeye Karşı Alternatifler

Küresel Güneyde Temel Hizmetler İçin Kamusal Seçenekler

Özelleştirme neoliberalizmin en temel politikalarından birisi. Temel kamu hizmetlerinin neredeyse tümünün özele devredilmesi, yani halka ait kamusal malların özel sermayeye devri tipik bir ilkel birikim yöntemi olarak büyük tartışmaları beraberinde getirdi. Bu tartışmalar yaklaşık 30 yıldır sürüyor. Özelleştirmeye karşı çıkanlara daima ve en önce sorulan soru "Peki madem karşı çıkıyorsunuz, o halde sizin alternatifiniz ne?" idi. Ve toplumsal muhalefet saflarından bu konuda doyurucu bir yanıt da çıkamıyordu. Oysa tüm dünyada 30 yıldır devam eden bu yönelimin artık vahim düzeydeki olumsuz sonuçları görülmeye ve bazı yerlerde özelleştirilen işletmeler kamu tarafından geri alınmaya başladı. Son on, onbeş yıldır ortaya çıkan isyan dalgaları içinde ise protestoların yerini, giderek daha sıklıkla "nasıl bir alternatif" sorusu almaya başladı.

Editörler David A McDonald ve Greg Ruiters küresel ölçekte bir araştırma projesi kapsamında Afrika, Asya ve Latin Amerika'daki 50'den fazla ülkede bulunan özelleştirmeye karşı alternatifleri kapsamlı şekilde incelemişlerdir. Bu araştırma üç sektörü kapsamaktadır -sağlık hizmetleri, su/sanitasyon (hıfzı sıhha) ve elektrik. Alternatifleri değerlendirirken, bölgeler ile sektörler arasında çok daha iyi kıyaslamalara olanak sağlaması açısından, bu kendi türündeki ilk küresel araştırmadır. Bu araştırmanın bir başlangıç ürünü olarak da bu kitap ortaya çıkmıştır. Bu kitap, halihazırda varolan çalışmaları sentezleyerek ve alternatiflerin neleri kapsadığına, nelerin bu alternatifleri başarılı (ya da başarısız) kıldığına, hangi gelişmelerin elde edildiğine ve gelecekteki hizmet sunumu tartışmalarına ilişkin olarak hangi derslerin çıkarılacağına dair doğrudan sorular yönelten yeni kavramsal çerçeveler çizerek, bu analitik ve ampirik boşluğu doldurmaya yönelik bir yardım girişimidir.
Türkiye'deki özelleştirme karşıtı mücadelelere ve akademideki bu alana yönelik tartışmalara katkı sağlamak açısından da bu kitap önemli bir yer tutacaktır.