Pazar Konuşmaları (1941-1950)

"Falih Rıfkı Atay’ın sürükleyici, zengin muhtevalı, zıt görünüm ve olaylara dayanarak tezlerini savunan bir üslubu vardır.” Prof. Dr. İlber ORTAYLI Falih Rıfkı Atay’ın 1941-1950 yılları arasında “Ulus”, “Cumhuriyet”, “Yeni İstanbul” ve “Dünya” gazetelerinde yazdığı makalelerinden kendisinin derlediği Pazar Konuşmaları, yine kendi tanımlaması ile “...demokrasiye hazırlanma, demokrasiyi kurma, demokrasiyi soysuzlaştırma ve ihtilale doğru sürükleme devirlerinin bütün havası”nı içeriyor. Makalelerde özellikle Falih Rıfkı Atay’ın İnönü sonrası inkılapların durumuna dair eleştirileri, Demokrat Parti’nin kurucuları Celâl Bayar, Adnan Menderes, Fuad Köprülü ve Refik Koraltan ile atışmaları, cumhuriyet öncesi döneme dair göndermeleri ve ülkenin yurtdışındaki yansıması hakkındaki görüşleri bulunuyor. Kitap, dönemin siyasi durumuna ve siyasilerine dair saptamalar ve eleştiriler içerdiği kadar, hatta belki de daha önemli ve keyifli olarak, bir toplumun değişim günlüğünü de tutuyor. Yeme içme alışkanlıklarından kılık kıyafet devrimi ve moda anlayışına, kadının toplum içinde yeniden konumlanmasından zayıflamak için denenen Gandhi diyetlerine, Harf Devrimi’nden Köy Enstitüleri’ne ve edebiyat akımlarına, Avrupa özentiliğinden magazin gündemine, şehir planlamasından İstanbul’daki değişimlere kadar birçok konuya ait değerlendirmelere de yer veriliyor. Pazar Konuşmaları, aradan geçen 60 küsur yıla rağmen Türkiye gündeminin kişi isimleri değişmekle beraber ne kadar aynı konularla meşgul olduğunu görmek için de ilginç bir eser niteliğinde. Falih Rıfkı Atay’ın, Pazar Konuşmaları adlı eseri için söylediği şu sözler aslında kitabın da bir nevi özeti durumundadır: “Bu kitabı cumhuriyet tarihi için bir değeri olacağını sandığımdan bastırıyorum.”