Politika

Politika, Aristoteles'in siyaset felsefesiyle ilgili eseridir. Aristoteles'in tarihsel açıdan en önemli eseri olan Politika, Yunanistan'daki kent devletlerinin anayasalarının açıklandığı bir kaynaktır. Aristoteles, bu amaçla, ilk olarak tüm kentlerin anayasalarını bir araya toplamıştır.

Filozof bu eserinde devlet topluluğunun nasıl biçimlenmesi gerektiğini anlatır. Mutluluğa, en yetkin toplum olan sitede erişebileceğine inandığı için, aileden başlayarak tüm insan topluluklarını inceler. Ardından çeşitli anayasaları gözden geçirir ve yıkılacağını önceden haber verdiği Kartaca anayasasını eleştirir.

Bu eserdeki düşüncelerine göre, bir devletin iyi olup olmaması, dış formuna, baştakilerin sayısına bağlı değildir. Devletin başında bir kişi, birkaç kişi, ya da herkes bulunabilir, devlet de buna göre biçim alır. Ancak bir kişinin egemen olduğu biçimlerde, krallık doğru, zorbalık (tiranlık) yanlıştır; birkaç kişinin egemen olduğu biçimlerde, bilgi ve düşünüş olarak en iyilerin başta bulunduğu aristokrasi doğru, soy ve zenginliğe dayanan oligarşi ise yanlıştır; herkesin egemen olduğu biçimlerde, yasal bir düzen olan politeia doğru, yığının bir anarşisi olan demokrasi yanlıştır.

Bu düşüncelerini Yunan tarihinin görgülerinden, topladığı zengin materyalden çıkaran filozof, bu arada hükümet biçimlerinin nasıl zorlukla birbirinden çıktığını, nasıl birbirine dönüştüğünü de gösterir. Eserinin son bölümünde eğitimin gerekliliği üzerinde durur.