Rus Şiirinde İslam Medeniyeti İzleri

Tarihin çok eski çağlarından beri komşu olarak yaşadığımız Rusya ile ilişkiler gündeme geldiğinde ilk hatırlanan şey genelde savaş ve mücadeleyi çağrıştıran olumsuz öğelerdir. Oysa Rusya büyük bir Müslüman nüfusa ev sahipliği yaptığı gibi kurulduğu günden beri bu dünya ile yakın komşuluk ilişkileri içinde olmuştur.

Bugüne kadar çok gündeme gelmese de bu tarihi ve coğrafi yakınlık kültürler arası etkileşimi de beraberinde getirir. Nitekim elinizdeki çeviri bu alana yönelmiş dikkatlerin sonucudur. Rus Doğu Bilimleri Uzmanı ve şair Sinelnikov'un uzun bir araştırması sonucu oluşan tablo şaşırtıcıdır. Yaklaşık yüz seksen civarında önemli Rus şairi İslam uygarlığından ya da şu ya da bu sebeplerle yaşanan ortak hayatlardan etkilenmiş ve ortaya Rus edebiyatı için ciddi sayılacak bir külliyat, bizim içinse şaşırtıcı ve gurur verici bir tablo ortaya çıkmıştır. Özellikle 17. yüzyıldan itibaren içlerinde Puşkin ve Lermontov gibi sadece Rus edebiyatının değil Dünya edebiyatının da önde gelen isimleri dikkatlerni bu noktaya yoğunlaştırarak insanlık tarihinin en güzel şiirlerini kaleme almışlardır. Bu örneklerde İslami motifler bazen doğrudan bazen de dolaylı olarak yer alır.

Sözü edilen bu şiirlerde İslam dünyası, gerek olağanüstü coğrafi konumu gerekse rakip gibi görünmekle birlikte dürüst, kahraman ve kendi ülkelerinde gördüklerinden farklı bir kültürel donanıma sahip insan unsuru ile Rus şairlerinin takdirini kazanmıştır. Elinizdeki kitap çok sayıda Rus şairin bu duygularını dile getirdikleri şiirlerden oluşur. Türk okuyucusunun Rus dünyasının bu farklı tarafına ilgi göstereceğini umuyoruz.