Sahipsiz Sanılan Nağmelerimiz

Türk Dünyasının millî marşına dönüşen "Çırpınırdın Karadeniz" şarkısını dinledikçe geçen asrın başlarında yaşananlar geliyor gözlerimizin önüne. 1918 yılında darda kalan kardeşlerine yardıma koşan Nuri Paşa'nın önderliğinde Bakü'ye doğru yürüyen Kafkas İslam Ordusu... Bu ordunun Azerbaycan topraklarındaki mücadelesi, kahramanlıkları... O döneme ait fotoğrafların birinde Kahraman Komutan Nuri Paşa, askerleri arasında, onlarla omuz omuza duruyor. Nuri Paşa'nın bu fotoğraftaki 21 silah arkadaşı çoktan ebediyete intikal etmiş, hakkın rahmetine kavuşmuş; ancak o yiğitler, bu tarihi açıdan çok kıymetli fotoğrafın cansız hafızasında saklı duruyor. Baktıkça düşünmeden edemiyoruz; acaba Şamahı'daki Türk Mezarı Şehitliğinde yatan fotoğraftaki kahraman askerlerden hangisiydi? Acaba bunların içinde, Bakü'deki Şehitler Hıyabanında huzurla uyuyan şehitlerden hangisi vardı?