Sarf-ı Türki

Mehmed Emin’in Sarf-ı Türki kitabı Cumhuriyet Türkiye’si için arkaik bir uğraş olan “Osmanlıca” diye tabir edilen “Arap harfleriyle Türkçe yazı dili” son dönem hükümetlerimizin özel teşvikiyle tekrar canlandırılmaya başlamıştırr. Bu vesileyle özellikle ortaöğretimde seçmeli ders olarak okutulması ve yine devlet destekli ve/veya gönüllülerin özverili çalışmalarıyla tekrar entelektüel kaynaklarımızın bir unsuru olmuştur. Osmanlıca, yakın geçmişe kadar özellikle milliyetçi-muhafazakâr siyasi görüşe mensup kişilerin faaliyet alanıydı. Şükürler olsun ki, tekrar günümüzde hemen hemen tüm kesimlerin entelektüel faaliyeti olarak aydınlarımızın ilgi odağı haline gelmiştir. Zira harf devriminden öncesine ait muazzam bir bilgi birikimi “Osmanlıca” ile ortaya konmuştur. Mezkûr bilgi kaynaklarına ulaşmanın da olmazsa olmazı bu yazı dilinin öğrenilmesinden geçmektedir. Günümüz insanına, güncel dilbilgisi yöntemleriyle “Osmanlıca”yı öğretmeyi amaçlayan birçok kitaplar yazılmıştır, yazılacaktır. Bu çalışmaların hepsi de istifadeye medar olan çalışmalardır. Teşvik edilmesi zaruridir. Ancak günümüz alfabesine aktardığımız Mehmed Emin Bey’in Sarf-ı Türki kitabı yayınlandığı 1906 tarihi grameriyle yazıldığından Osmanlıca dilbilgisini bir derece daha ileri taşımak isteyenler için çok ilginç tanımlama ve bilgileri ihtiva ettiğinden oldukça keyifli bir okuma sunacağını okuyucular da fark edeceklerdir. Özellikle “Dil Bilgisi” bilimiyle ve tarihiyle ilgilenenler için de önemli bir kaynak arz etmiş bulunmaktayız. Kitabın yazarı “Mehmed Emin” ismi ile ilgili kitapta “Mekteb-i Askeriye-i Şahane Müfetiş-i Umumiliği Maiyetine Memur Kaymakam” olarak tanımlandığından Genel Kurmay Başkanlığı arşivine müracaat ettik. Maalesef tatmin edici bilgi alamadık. Edebiyat antolojilerine ve sahanın otoritelerine de müracaat ettik, oralardan da bilgi alamadık. Bu yayın vesilesiyle bir bilgiye sahip olan araştırmacı, akademisyenlerden bilgi geldiğinde sonraki baskılarında kullanacağımızı belirtmek isteriz. Dr. Ahmet KAYA