Sebeb-i Nüzulün Tefsire Etkisi

İslam âlimleri Yüce Kitab'ın anlaşılmasına katkı sağlayacak Kur'an ilimleri sahasında ciddi araştırmalar yapmışlardır. Bunlar arasında önemli bir yere sahip olan ilimlerden biri de Kur'an ayetlerinin nüzûl sebeplerini inceleyen Sebeb-i Nüzûl ilmidir.

Sebeb-i Nüzûl ilmi, kendi arasında, bu ilmin usûlünün ele alındığı dirayet açısından sebeb-i nüzûl ve sebeb-i nüzûl ile ilgili rivayetlerin serdedildiği rivayet açısından sebeb-i nüzûl olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Bu çalışmada sebeb-i nüzûl ile ilgili rivayetler bu ilmin usûlü açısından incelendikten sonra, bu rivayetlerin tefsire etkisi üzerinde durulmuştur.

Çalışmanın en belirgin özelliği Bakara sûresi çerçevesinde sebeb-i nüzûl ile ilgili tefsir ve hadis kaynaklarında yer alan hadislerin sıhhat derecelerini belirtmesi ve ilgili ayetlerle alakalı sebeb-i nüzûle dair zikredilen rivayetlerin ihtiva ettiği farklı sebepleri zikretmeye özen göstermesidir. Bunun akabinde de müfessirlerin, Kur'ân-ı Kerîm'i tefsir ederlerken sebeb-i nüzûl ile ilgili bu rivayetlerin tefsirlerine etkisini ortaya koymasıdır. Bu ve benzeri özellikleriyle çalışmanın, sebeb-i nüzûlün tefsire etkisini Kur'an'ın bütünü üzerinde gösterecek kapsamlı çalışmalara ışık tutacağı ümit edilmektedir.