Şehr-i Süleha

Aksaray'ın görece merkezinde bulunduğu Orta Anadolu bölgesi, genel itibarıyla ilmî, idarî ve irfânî düşünce düzleminde; özelde ise pek çok tarîhî ve tasavvufî şahsiyeti ağırlaması bakımından oldukça önemlidir. Bakıldığı zaman, Aksaray kendi özelinde Taptuk Emre, Yunus Emre, Somuncu Baba, Cemâl Halvetî, Pir Ali Aksarayî, Zenbilli Ali Cemâlî gibi tanınmış tasavvufî şahsiyetleri yetiştirmesinin yanında Kerîmüddîn Mahmud Aksarâyî, Cemâleddîn Aksarâyî ve Piri Mehmed Paşa gibi tarihî önemde şahsiyetleri de yetiştirmiştir. Özellikle Cemâleddîn Aksarâyî'nin soyu olan ve Cemâlîler olarak adlandırılan, Osmanlı Devlet yönetiminde oldukça tesirli olan bir ailenin Aksaraylı oluşu bu şehri en azından bu çalışmanın konusu olan şehrin şahsiyetleri bağlamında oldukça önemli kılmaktadır. Öte yandan Yunus Emre gibi bugün dünyanın tanıdığı ve fikirleri üzerine yeni bir söylem inşa edilen ve sözleri asırları aşan bir şahsiyet ile İstanbul'un fethine uzanan tarihî sürecin kalbî boyutunun başmimarlarından olan Somuncu Baba'nın Aksaraylı ve Aksaray'da olması kayda değerdir.