Şehre Yansıyan Medeniyet Edebiyata Yansıyan Şehir

Şehir kavramı çoğu zaman medeniyet/uygarlık kavramıylabirlikte anılır; şehirlileşme ve medenileşme kavramları dabenzer çağrışımlara ve anlamsal örüntülere sahiptir. Şehirlergeçmişten geleceğe ait oldukları medeniyetlerin maddi vemanevi değerlerini yansıtırken çoğu zaman içlerindeki abidevieserlerle temsil edilir. Türk edebiyatının zirve şahsiyetleriYahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar da şehirlerinportresini medeniyetle, 'kendilik bilinciyle', anneyle, sevgiliyle,vatanla, yoğurarak tamamlarlar. Her iki sanatkârın şehre bakışı,şehir ve medeniyet ilişkisini işleyiş tarzı benzerdir. Onlara göreşehirler, tıpkı sanat eserleri gibidir. Şiir gibi okunur; resim,heykel, mimari eserleri gibi seyredilir; musiki gibi dinlenir;açık hava müzesini andırır. Bu çalışma tamamlandıktan sonraşu fark edilmiştir ki iki sanatkârın metinleri adeta birbirinitamamlamakta, karşılıklı olarak soru ve cevaplar içermektedir.Sanki kader bu iki ismi aynı görevde buluşturmuş; şehirleride onların hayatlarına şehirler adına konuşmaları için dâhiletmiştir. Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ıneserleri şu gerçeği göstermiştir: Edebiyata aksedemediği sürecebir şehrin portresi tamamlanamaz. Her iki isim bu portreyitamamlama görevini üstlenmiş; bugün bile her okuyuşta yenibir şeyler keşfedilen, ayrı bir haz alınan metinler bırakmıştır.