Sevres Antlaşmasına Doğru

Türkiye’nin devlet olarak yazgısını etkileyen temel antlaşmalardan olan Sèvres Barış Antlaşması, Lozan Antlaşması’nın bir antiteziydi. Yıkılma ve yenilgiyi kanıtlamak için olduğu kadar birikmiş bir hesaplaşma isteğinin tüm öğelerini içermek üzere kaleme alınmıştı. Birinci Dünya Savaşı, denizaşırı sömürge imparatorlukları dışındaki imparatorlukların yıkılmasıyla sonuçlanmıştı. İmparatorluk olarak dağılan devletlerin Avrupa kıtası üzerinde yaşamları, biçim değiştirerek sürüp giderken, Türk ulusunun Avrupa kıtasından, sade imparatorluk olarak değil, soy ve ulus olarak da atılma ve varlığını yok etme çabaları hızlanmıştı. Türkiye’ye karşı gözü dönmüş bir yobazlığa evrilen düşmanlığın “Türk’ü Avrupa’dan atalım” temasını nasıl işlediği bu yapıtta, belgelere dayanılarak ele alınıyor. Osmanlı Devleti’nin yaşamının son büyük siyasal belgesi olan bu antlaşmanın hazırlık dönemindeki toplantı tutanak ve belgeleri ülkeyi bugün bile meşgul eden birçok sorunu anlamak açısından büyük değer taşıyor. Nihat Erim hükümetinde dışişleri bakanı olarak da görev yapmış olan, akademisyen, diplomat Osman Olcay’ın büyük bir titizlikle ortaya çıkardığı; Sèvres Barış Antlaşması için yapılan toplantıların ve çeşitli konferansların tutanaklarının ve bunlara sunulan belgelerin çevirisinden oluşan bu kitap, o dönem büyük emperyalist Batı devletlerinin −ya da onların temsilcilerinin− bağnaz soy ve din anlayışlarına, kendi aralarındaki acımasız çıkar kavgalarına, ekonomik sömürü düzenini sürdürme çabalarına ışık tutuyor.