Siyer Öğretimi

1982 anayasasının 24. maddesi ile ilk ve ortaöğretimde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi zorunlu hale getirilmiş, bunun dışındaki din eğitim ve öğretimi ise ki­şilerin ya da kanuni temsilcilerinin isteğine bırakılmıştır. 2012 yılında Milli Eğitim Bakanlığı isteğe bağlı din eğitimi için adım atmış ve müfredata Kuran-ı Kerim, Hz. Muhammedin (sav) Hayatı ve Temel Dini Bilgiler derslerini koymuştur. Bu ders­lerin örgün eğitimde seçmeli olarak yer alması tarihi bir fırsat olarak karşımızda durmaktadır. Fakat bu tarihi fırsat etkili bir eğitim yapılamadığı takdirde dezavan­taja dönüşme riskini taşımaktadır.

Özellikle Seçmeli Hz. Muhammedin Hayatı dersi aynı öğrenciler tarafından 4 yıl seçildiğinde tekrara düşme ihtimali yüksek bir derstir. Çünkü hem 4 yıl seçile­bilmesi hem de zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi öğrenme alanlarından birinin Hz. Muhammedin Hayatına yönelik olması bu duruma sebep olabilecektir.

Siyer öğretiminde ortaya çıkan problemlerden biri de uygulanmakta olan kro­nolojik ve tematik yaklaşımdır. Zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin Hz. Muhammed öğrenme alanında ve bu yıl uygulanan Seçmeli Hz. Muhammedin Hayatı dersinde yer alan bazı üniteler kronolojik anlatıma yer vermekte ve Hz. Peygamberin hayatını tarihi bir olgu olarak aktarmaktadırlar. Hâlbuki bu durum Hz. Peygamberi tarihi bir şahsiyete indirgeyen, onun örnek alınmasını engelleyen bir yaklaşımdır. Bu olumsuzluğu gidermek için kullanılan tematik yaklaşımda ise Hz. Peygamberin çeşitli özelliklerine dair (cesareti, adaleti, merhameti vb.) birkaç örnek verilmektedir. Tematik yaklaşım ise bu şekliyle olayları bağlamından kopar­makta, dramatik etkiyi azaltmakta ve fıtri bir yaklaşımdan uzaklaşmaktadır.

Bu sorunları göz önünde bulundurarak oluşturmaya çalıştığımız senaryo yaklaşımlı ve etkinlik temelli siyer öğretimi senaryo ilkelerini temele almakta ve kronolojik yaklaşımla tematik yaklaşımı birleştirmeyi öngörmektedir. Siyer öğretiminin senaryo ilkeleri çerçevesinde ele alınması dersin sıkıcı bir hal alma­sını engelleyecektir. Çünkü özellikle dünya çapında ün salmış olan Lost, Prison Break, Monk gibi diziler 6 sezon izleyiciyi heyecanla ekran başında tutabilmiş dizilerdir. 6 yıl boyunca insanlara bıktırmadan bir hikâye anlatmalarındaki başarı da senaryo ilkelerine bağlılıklarından kaynaklanmaktadır. Hz. Peygamberin hayatı da bu ilkeler çerçevesinde 4 yıllık bir sürece yayıldığı takdirde tekrara düşmeden ve öğrencileri sıkmadan anlatılabilecektir.

Siyer öğretiminde bilişsel, duyuşsal ve psiko-motor alana hitap eden etkin­liklere yer verilmesi de önem arz etmektedir. Siyer öğretiminde esas, Hz. Pey­gamberin (sav) öğrenciler tarafından örnek alınması olduğu için etkinlikler de bu amaca yönelik olmalıdır. Hz. Peygamberin (sav) hayatının bilgi seviyesinde öğre- tilmesiyle yetinilmemeli, onun örnek ahlakının model alınması da sağlanmalıdır.

Hem konu seçiminde beni cesaretlendiren hem de kıymetli zamanını ayırarak kitabı son kez inceleyen, düzeltme ve eklemelerde bulunan sayın hocam Prof. Dr. Mehmet Zeki Aydına ve siyer yazımı ile ilgili bölümü okuyup değerli fikirlerini paylaşan Tuba Nur Saraçoğluna teşekkürü bir borç bilirim.

Hz. Peygamberin (sav) hayatının zevkle, heyecanla öğrenilmesine, çocukları- mızca model alınmasına katkı sağlaması ümidiyle...