Bu kitap, temelde ve birinci elden tarihî kaynaklar ışığında, hayli ücra sayılabilecek bir Osmanlı köyünden çıkarak, henüz "koca" olma özelliğini yitirmemiş bir imparatorluğun merkezinde ve en tepesinde bulunanların gündemini uzunca bir süre meşgul etme başarısını -istemeden de olsa- göstermiş olan bir eşkıya ile arkadaşlarının yaşadıklarına ve yaşattıklarına, keyifli bir okuma eşliğinde, tanıklık edebilmek fırsatı sunuyor.
Solak Mustafa ve beraberindekilerin maceraları, II. Mahmud devrinde (1808-1839) başlayan ve onun ilan edebilmek için yeterli zamanı bulamadığı Tanzimat Fermanı'nın yayınlanmasıyla (1839) artarak devam eden imparatorluğu yönetim ve yargıda modernleştirme çabalarının en canlı tanıklarından birisi olması münasebetiyle okuyucu için yeni fırsatları beraberinde getiriyor: Eski ile bağları gevşeyen ve kabuğunu değiştirmekte olan bir imparatorluğun panoramasını sunmak…
Sözgelimi imparatorluk merkezinde yahut taşrada oluşturulan yeni meclislerin (Meclis-i Vâlâ, Eyalet, Sancak ve Kaza meclisleri) işleyişine, ilan edilen yeni kanun (Ceza Kanunu) veya talimatnamelerin uygulama sahasına aktarılmasına yahut o esnada karşılaşılan aksaklıklara, en yeni ve canlı örnekler üzerinden dikkat çekebilmek…