Sosyal Bilgiler Derslerinde Tarih Konularının Öğretimi Üzerine Düşünceler: Kavramlar, Düşünme Becerileri, Değerler ve Empati

Sosyal bilgiler ve tarih dersleri tüm Dünya'da olduğu gibi Türkiye'de de geçmişten günümüze vatandaşlık eğitiminde birer araç olarak görülmüş¬tür. Bu durumun doğal sonucu olarak da tarih dersleri ile sosyal bilgiler içindeki tarih konuları pratik ve ideolojik kaygılarla kullanılmıştır. Yani bilimsel tarih öğretimi yerine ideolojik ve disiplin dışı bir öğretim anlayışı benimsenmiştir. Cumhuriyet eğitim tarihi boyunca hazırlanan ilkokul ve ortaokul programlarında sosyal bilgiler dersi içinde tarih içeriği dönem¬lere göre değişmiştir. Amaç -son yayınlanan sosyal bilgiler programlarına gelinceye kadar- hiçbir zaman bilimsel anlamda ve pedagojik içerikli tarih öğretimi olmamıştır.
2000'li yıllara gelindiğinde, MEB tarafından yapılandırmacı eğitim anlayışı benimsenmiş ve tüm öğretim programlarının yenilenmesine baş¬lanmıştır. Yapılandırmacı anlayış doğrultusunda hazırlanan 2005 ve 2018 sosyal bilgiler öğretim programları ile bilimsel ve pedagojik bir tarih öğ¬retimine geçilmiştir. Bu iki programda tarih öğretimi adına daha önceki programlarda doğrudan görmediğimiz yeni öğelere yer verilmiştir. Bunlar içinde en önemli olanlar hiç şüphesi kavram, beceri ve değerlerdir. Fakat bu yeni öğelerin tarih öğretim sürecine entegresi ve uygulamasında birçok sorun bulunmaktadır. Bu çalışmanın ana amacı da bu problemleri betimle¬yerek çözüm süreçlerine bir nebze de olsa katkı sağlayabilmektir.
Prof. Dr. Sevgi COŞKUN KESKİN
Doç. Dr. Yusuf KESKİN