Tartışma Usulü

Âdâbü'l-Bahs ve'l-Münâzara, doğruyu ortaya çıkarmak amacı ile kendi görüşünü doğrulayıp karşısındakinin görüşünü iptal etmek için taraflar arasında sözün karşılıklı olarak serdedilmesidir. Tanımdan da anlaşıldığı üzere bu ilim, tarafları her türlü zihnî yanılma ve hatadan kurtararak tartışılan konuda hakikatin ortaya çıkarılmasını [izhâr-ı hak] hedeflemektedir ve konusunu, neyin tartışmaya konu olabileceği, grupların tartışmaya girdiği konularda geçerli veya geçersiz olan hamleleri, bu hamlelerinin detayı, kısacası münâzarada tarafların uyması gereken kurallar oluşturmaktadır. Arapça metni ile birlikte tercümesini sunduğumuz Muhyiddin Abdülhamîd'in [1900/1973] Risâletü'l-Adab fî Âdâbi'l-mBahs ve'l-Münâzara risâlesi de bu alan üzerine yazılmış modern dönem eserlerinden biridir. Risâle üç ana bölümden oluşmakta ve müellif bu bölümlerde sırası ile tanım, taksim ve tasdiki ele almaktadır. İlk bölümde taksimi, taksimin kısımlarını ve taksimde münâzara yollarını; ikinci bölümde tanımı, tanımın kısımlarını, tanımın şartlarını ve tanımda münâzara yollarını; son bölümde ise tasdiki/önermeleri, önermelerin kısımları ve münâzara usûlünün ana başlıklarını oluşturan men', muâraza ile nakz bahislerini ve kısımlarını ele almaktadır. Müellif her bölümün sonuna örnekler ve sorular ekleyerek kitabı zenginleştirmektedir.