Zemahşeri'nin Tefsirinde Kadın Tasavvuru

Kadın konusunda yaşanan tartışmalar özellikle son çağda Müslüman toplumların karşılaştığı en önemli meselelerden birisidir. Modernleşmeyle birlikte kadının toplumsal hayattaki rolü değişmiş ve bu değişim Müslüman kitlelerini de etkilemiştir. Bu açıdan bakıldığında çağımızda kadın konusunun İslam toplumlarının yumuşak karnı olarak algılandığı söylenebilir. Bu bağlamda kadının yaratılışı, hayata kattıkları, sosyolojik konumu ve hukûkî statüsü tartışılmıştır. Yaratılıştan söz eden rivayetler başta olmak üzere aile hayatı ve toplumsal statüsü ile ilgili bazı nasslar ve klasik tefsirlerdeki yorumlar bu tartışmaların temerküz ettiği alanlardır. Bunun sonrasında bir tarafta savunmacı, diğer tarafta modern eğilimli iki hareket ortaya çıkmıştır. Her iki taraf da görüşlerini ispatlamak için Kur'an ve sünnetten deliller öne sürmüşlerdir. Bütün bunlar kadın konusunda modern dönemde çok köklü bir değişimin yaşandığını göstermektedir. Bu araştırma klasik dönem literatürü içinde önemli bir yeri olan, mensubu olduğu Mu'tezile mezhebine güçlü bağı sebebiyle "hâtemü'l-Mu'tezile" diye anılan Zemahşerî'nin Keşşaf adlı eserinde kadın konusundaki görüşlerini ortaya koymak için yapılan bir çalışmadır. Ayet metinlerini incelerken ince tahliller ortaya koyması, Arap dilinin bütün imkânlarını kullanmış olması ve aklın ilkelerine büyük önem veren biri olması sebebiyle onun kadın konusundaki görüşlerine duyduğumuz merak ve ilgiden dolayı böyle bir çalışmayı tercih etmiş bulunmaktayız.