Kültür ve Anarşi

VakıfBank Kültür Yayınları, 19. yüzyılın önemli kültür yorumcularından Matthew Arnold’ın başyapıtı sayılan Kültür ve Anarşi’yi 150 yıl sonra dilimize kazandırarak Türkiye’nin düşünce hayatına önemli bir katkı sunuyor. Tarihi ve toplumu ele alış tarzıyla muhafazakâr düşüncenin kurucusu Edmund Burke ile 20. yüzyılın büyük kültür ve medeniyet tarihçisi Arnold Toynbee arasında bir köprü kuran Matthew Arnold, Victoria Çağının en saygın entelektüellerinden biri olarak kabul görmüştür. Edebiyattan toplum teorisine, ilahiyattan mimariye geniş bir yelpazede kalem oynatan denemeleriyle özgün bir kültür ve estetik anlayışı geliştirmiştir. Arnold, Kültür ve Anarşi’de her iki kavramı birbirinin mutlak karşıtı olarak ele alır. Kültürün bir kusursuzluk arayışı ve incelemesi olduğunu, bu arayışın temel niteliklerininse güzellik ve zekâ, tatlılık ve ışık olduğunu gösterir. Üstelik yalnızca kusursuzluk değil, toplumsal düzene ve güvene dayalı bir yaşamın yolu da, ona göre kültürden geçer. Bu yüzden Matthew Arnold için, bir üst-varlık olarak Devletin himayesindeki toplumsal düzen kutsaldır; kültürse bize devletten yana büyük beklentiler ve planlar içinde olmayı öğrettiğinden anarşinin en büyük düşmanıdır.Yazar Hakkında:19. yüzyıl İngiliz şiirinin önde gelen şairi, denemeci ve kültür eleştirmeni Matthew Arnold 1822’de Middlesex, İngiltere’de doğdu. Eğitimine, ünlü bir eğitmen ve tarihçi olan babası Thomas Arnold’ın müdürlük yaptığı yatılı Rugby School’da başladı. Klasik edebiyat eğitimi gördüğü Oxford Üniversitesi Balliol College’dan 1844’te mezun oldu. Mezuniyetini takiben bir süre eğitmenlik, bir süre de İngiliz devlet adamı Lord Landsdown’un sekreterliğini yaptı. İlk şiir kitabı 1849’da yayınlanan Arnold, yaşamının ilerleyen yıllarında Oxford Üniversitesinde öğretim üyeliği yaptı, İngiltere ve Amerika’da çok çeşitli konferanslar verdi, başta edebiyat alanında olmak üzere döneminin İngiltere ve Amerika’sına ait kültür ve toplum meseleleri üzerine pek çok eleştiri yazısı kaleme aldı. Şiir kitaplarının yanı sıra Essays in Criticism (1865) ve Culture and Anarchy (1869) gibi eleştirel denemeleri, Victoria Çağının temel meselelerini ve değerlerini eleştiren, aynı zamanda modern toplumun anlaşılmasına ışık tutan büyük eserler arasında görüldü. Arnold 1888’de, Liverpool’da öldü.