Türkistan Halklarının Tarihi

Vasiliy Vladimiroviç Barthold dünyaca meşhur doğubilimci, Rus ve Sovyet bilim adamı, mümtaz türkolog ve tarihçidir. Barthold’un Türk Tarihi, Moğol Tarihi ve İslam Tarihi vs. konular üzerine dört yüzden fazla monografisi ve Orta Asya Tarihi ile ilgili İslam Ansiklopedisi için yazılmış 246 makalesi bulunmaktadır. 1963-1977 yılları arasında Barthold’un dokuz ciltli külliyatı Rus-Sovyet Bilimler Akademisi tarafından yeniden yayınlanmıştır. Orta Asya Tarihi Üzerine Araştırmalar adlı bu kitapta V. V. Barthold’un Orta Asya tarihi üzerine yaptığı çalışmalarının genel özetini kapsayan eserleri bulunmaktadır. Bunlardan Yedisu Tarihi V. V. Barthold’un ilk araştırmalarından biridir (1898). V. V. Barthold 1893-1894 yılları arasında Yedisu Bölgesi’ne yaptığı bilimsel gezisi esnasında Talas, Çu, Isık Göl, İli vadilerini gezerek Tanrı Dağları’nda bulunan arkeolojik eserleri incelemiş, gezi esnasında elde ettiği bilgileri Orta Asya Gezi Raporu’nda (Отчёт о поездке в Среднюю Азию) yayınlamıştır. Raporunda ortaçağ coğrafyacılarının tasvir ettikleri yol güzergâhlarını günümüz Orta Asya’nın yollarıyla karşılaştırmakla kalmamış eski zamanlardan kalan tarih eserleri hakkındaki kendi gözlemlerini de kaydetmiştir. Ayrıca yazılı kaynaklardan istifade ederek Yedisu tarihi ile ilgili zengin bir materyal hazırlamış, ilave olarak XI. yüzyıl müellifi Gerdizî’nin Zeynü’l-Ahbar adlı eserini ve bu eserin Türklerle ilgili kısmının Rusça tercümesini yayınlamıştır. Söz konusu bölgenin orta zamanlardaki siyasi tarihi olan Yedisu Tarihi, işte bu araştırma ve hazırlıkların sonucu elde edilen bilgilere istinaden ortaya konmuş bir eserdir.