Yedi Güzel (Heft Peyker)

Fars edebiyatının şiir dünyasında doruk noktasını ele geçirmiş olan şairler vardır. Bu şairler şiirin her türünde birbirinden değerli eserler vermişlerdir. Kaside tarzında Enverî, gazel tarzında Sadî ve Hâfız, rubai tarzında Hayyam, mesnevi tarzında ise hamasi mesnevilerde Firdevsî, tasavvufi mesnevilerde Senâî ve Attâr, ardından bu iki şairi rehber edinen Mevlânâ ilk akla gelen isimlerdir. Aşk mesnevilerinde ise doruk noktasında yer alan Nizâmî’dir. Nizâmî şiirin her türünde kalem oynatmakla beraber daha çok beş mesneviden oluşan ve hamse olarak bilinen eserleri ile tanınmıştır. Özellikle öyküleme tarzında en büyük üstat olarak şöhret bulmuştur. Elinizdeki Heft Peyker (Yedi Güzel) adını taşıyan bu eser Nizâmî’nin beş mesnevisinden biri olup içinde yedi masal/öykü barındırmaktadır. Eserin erkek kahramanı İran Şahı Behrâm’dır. O devirlerde, İslam kültürünün hâkim olduğu Ortadoğu coğrafyasında dünyanın dörtte biri kara, dörtte üçü deniz olarak kabul edilmektedir. Karada ise yedi kavmin yaşadığı yedi ülke bulunur. Bu yedi ülkeye heft iklim/yedi ülke denilmektedir ki bunlar: Çin, Hint, Türk, Horasan, Maveraünnehir, Rum ve Bulgar iklimidir. Behrâm sulh ve sükûnu sağlamak için bu iklim padişahlarının her birinin bir kızı ile evlenmiştir. Kendi ülkesinde bu prenseslerden her biri için bir köşk yaptırmış, prensesler yabancılık çekmesin diye yaptırdığı köşkleri onların geleneklerine uygun olarak tefriş etmiştir. Her birinin köşküne haftanın bir gününde konuk olmuş, konuk olduğu prensesle yiyip içip muhabbet ettikten sonra ondan kendisine daha önce hiç duymadığı bir öykü anlatmasını istemiştir. Elinizdeki bu eserde, yedi prensesin yedi gece Behrâm’a anlattığı yedi masal/öykü yer almaktadır. Eserin orijinali manzum olarak kaleme alındığı için ben de eseri manzum olarak çevirdim. Keyifli okumalar dilerim.